CHRZĄSZCZE

CHRABĄSZCZ MAJOWY

(Melolontha melolontha) – gatunek chrząszcza z rodziny żukowatych

W Polsce chrząszcze są powszechne na drzewach liściastych (np. dąb, topola, osika), lokalnie także na jabłoni, wiśni, porzeczce, borówce amerykańskiej. Jego larwy zwane pędrakami występują na różnych uprawach, w tym dość często na plantacjach truskawki, wiśni, jabłoni, śliwy, maliny, borówki amerykańskiej, ziemniakach, burakach i innych warzywach. Bardzo duże szkody chrabąszcz majowy powoduje także w uprawach leśnych, szczególnie w szkółkach ale również w lasach.

Chrząszcz ma ciało cylindryczne, wydłużone, długości 20–25 mm, barwy czarnej. Pokrywy, czyli pierwsza para skrzydeł, czułki (które są duże, wachlarzowate) i nogi są brązowo brunatne. Na obu bokach dużego, czarnego odwłoka znajdują się rzędy trójkątnych, białych plam. Jaja żółtawe, wielkości ziarna prosa, składane są przez samice do gleby w złożach po 25–30 sztuk. Z jaj wylęgają się larwy, powszechnie zwane pędrakami, które pod koniec rozwoju osiągają do 50 mm długości. Larwy są białe, później kremowobiałe, wygięte w podkówkę, z dużą, brunatną głową i trzema parami silnych nóg tułowiowych.

**************************************************************************************************

BIEGACZ ZIELONOZŁOTY

(Carabus auronitens) - gatunek dużego chrząszcza z rodziny biegaczowatych

Gatunek górski, występuje w górach i na pogórzach Europy, od Pirenejów po Karpaty. W górach sięga nawet powyżej piętra lasu. W Polsce pospolity w górach i na pogórzach, spotykany także na niżu w większych kompleksach leśnych.

Duży, drapieżny chrząszcz, ubarwiony zielono, rzadko niebiesko, z silnym metalicznym złotym, lub czerwonawym połyskiem. Aktywny głównie nocą. Na każdej z pokryw trzy wyraźne, wzdłużne żebra, między nimi nieregularne ziarnistości. Uda zawsze czerwone, dalsze części odnóży w różnym stopniu czarne. Pierwszy człon czułków zawsze czerwony, pozostałe czarne. Zasiedla lasy o górskim charakterze. Żywi się ślimakami bezskorupowymi, pierścienicami, larwami owadów i pająkami.  Imagines zimują pod mchem, luźną korą martwych drzew, w próchniejących kłodach lub pniakach. Wiosną aktywne od kwietnia, przystępują do rozrodu następnie giną. Larwy po trzykrotnym linieniu przeobrażają się na przełomie lata i jesieni.

**************************************************************************************************

NADOBNICA ALPEJSKA

(Rosalia alpina) - gatunek dużego chrząszcza z rodziny kózkowatych

Nadobnica alpejska jest typowym gatunkiem ksylofagicznym, żerującym w martwym i czasem obumierającym drewnie bukowym. W ostatnich latach stwierdzono również występowanie larw nadobnicy na wiązie górskim. Dla licznego i stabilnego występowania wymaga stałej obecności martwego drewna bukowego, co wskazuje, że mamy do czynienia z gatunkiem przywiązanym do lasów pierwotnych (chociaż nie w takim stopniu jak niektóre inne gatunki kambio- i ksylofagów). Występuje w prześwietlonych, starych drzewostanach bukowych lub mieszanych z większym udziałem tego gatunku, w których nie usuwa się wszystkich martwych drzew. Najczęściej można ją spotkad w lasach o charakterze naturalnym. Preferuje lasy na glebach wapiennych, na odsłoniętych skałach, w miejscach silnie nasłonecznionych. Najczęściej występuje w drzewostanach rosnących na stokach o wystawie południowej i zachodniej, zasiedla też skraje lasu i pojedynczo rosnące drzewa, np. na półkach skalnych, na pastwiskach. Unika zwartych, zacienionych drzewostanów.

Długość jego ciała dochodzi do 40 mm, a czułki są 1,5 do dwóch razy dłuższe u samców, niewiele dłuższe od ciała u samic. Owad jest czarny, pokryty niebieskoszarymi włoskami. Pokrywy są błękitne, a na nich widnieje sześć plam, które w zależności od osobnika mogą być w różnych kształtach. Zwykle środkowe połączone, tworzą przepaskę. Larwy tego chrząszcza rozwijają się w bukach.

Zasięg populacji nadobnicy alpejskiej w Polsce w ciągu ostatniego stulecia zmniejszył się radykalnie. Do początków XX w. populacja nadobnicy alpejskiej obejmowała swym zasięgiem drzewostany bukowe w niemal całej Polsce, mimo, że na wielu obszarach było to występowanie wyspowe. Po 100 latach nadobnica alpejska obejmuje jedynie obszar Karpat środkowych i wschodnich, przy czym tylko dwie populacje możemy uznad za żywotne i nie izolowane. Ogółem z ok. 50 stanowisk znanych z piśmiennictwa, rozproszonych po niemal całym obszarze kraju, pozostało ich obecnie nie więcęj niż 30-40 , ograniczonych wyłącznie do obszaru Karpat. 

Nadobnica alpejska podlega w Polsce ścisłej ochronie gatunkowej,jest wymieniona w Polskiej Czerwonej Księdze, figuruje również na liście gatunków chronionych programem Natura 2000.

****************************************************************************************************

ROZPUCZ LEPIĘŻNIKOWIEC

(Liparus glabrirostris) - owad z rzędu chrząszczy.

Największy przedstawiciel rodziny ryjkowcowatych występujący w Polsce, osiąga długość 18,3 mm. Ciało czarne, lśniące. Na przedpleczu i pokrywach skrzydeł jasne punkciki i plamy. Ryjek i przedplecze zbliżonej długości.

Osobniki dorosłe można spotkać w dzień, od kwietnia do lipca. Żywią się lepiężnikami. Larwy żerują w kłączach roślin z rodzin astrowatych i selerowatych. Owad występujący głównie w górach (Karpatach, Beskidach).