CHRZĄSZCZE

Chrząszcze (Coleoptera) – jeden z najliczniejszych rzędów owadów (Insecta). Obejmuje około 400 tys. znanych nauce gatunków. W Polsce stwierdzono około 6200 gatunków. Szacuje się, że liczba nieopisanych gatunków może sięgać kilku milionów. Chrząszcze to zwierzęta kosmopolityczne, zamieszkujące najrozmaitsze środowiska i strefy klimatyczne. Mogą być roślinożerne, drapieżne, padlinożerne, wszystkożerne, mogą zamieszkiwać zarówno ląd, jak i wody słodkie.

Chrabąszcz majowy

Biegacz zielonozłoty

Nadobnica alpejska

Rozpucz lepiężnikowiec

Kozioróg dębosz, fot....

Mesosa nebulosa, fot....

MOTYLE

Motyle, inaczej łuskoskrzydłe (Lepidoptera) – rząd owadów uskrzydlonych, blisko spokrewniony z chruścikami.

Istnieje kilka umownych podziałów motyli, które nie mają pokrycia w rzeczywistych relacjach pokrewieństwa w obrębie tej grupy. Mogą one być jednak wygodne przy rozpoznawaniu. Dwa często spotykane w książkach czy popularnych atlasach podziały to podział ze względu na wygląd i porę lotu na motyle dzienne (Rhopalocera) oraz ćmy (Heterocera) oraz podział ze względu na wielkość na Macrolepidoptera (motyle większe) i Microlepidoptera (motyle mniejsze). Oba te podziały są sztuczne, ale można je wykorzystać pamiętając, że np. wiele ciem lata w dzień, niektóre mają buławkowate czułki, niektóre rodziny zaliczane do Macrolepidoptera mają przedstawicieli o bardzo małych rozmiarach i odwrotnie, niektóre rodziny włączane do Microlepidoptera mają przedstawicieli o rozmiarach większych. Należy również pamiętać, że podziały te nakładają się na siebie.

Zaraz po chrząszczach stanowią drugą pod względem liczebności grupę owadów. Obecnie na świecie żyje około 150 tysięcy gatunków motyli, z czego w Polsce ponad 3 tysiące. Występują na wszystkich kontynentach, oprócz Antarktydy.

Motyle należą do najbardziej zaawansowanych ewolucyjnie owadów. Ich ciało, składające się z segmentów, chroni chitynowy oskórek. Poszczególne segmenty połączone błoniastymi stawami, umożliwiają swobodę ruchu. Oskórek pokrywa warstwa drobnych łusek.

Paź królowej

Paź żeglarz

Czerwończyk dukacik

Przeplatka atalia

Rusałka żałobnik

Modraszek ikar

TRZMIELE 

Bombus – rodzaj owadów społecznych z rodziny pszczołowatych, obejmujący trzmiele i trzmielce (brzmiki) – duże owady (do 30 mm), gęsto owłosione, często jaskrawo ubarwione, ale zwykle z przewagą czerni lub też całkiem czarne. Mają bardzo duże znaczenie w gospodarce rolnej, ponieważ poszukując pyłku, którym się żywią zapylają wiele gatunków roślin uprawnych, polowych i szklarniowych, oraz dziko rosnących. Niektóre z nich są organizmami modelowymi w badaniach zachowania, fizjologii, strategii żerowania oraz ewolucji relacji społecznych wśród owadów.

MODLISZKI

Na Podkarpaciu żyje jeden gatunek owada z rodziny modliszkowatych - modliszka zwyczajna - drapieżnik polujący na inne owady i pająki.

Gatunek bardzo rzadki i ginący w Europie Środkowej, w Polsce osiąga północną granicę zasięgu. Dawniej prawdopodobnie szerzej rozprzestrzeniony, w ostatnich dekadach - mimo okresowo liczniejszych pojawów - zagrożony wyginięciem. Prawnie chroniony. Występuje głównie w Puszczy Sandomierskiej, Lasach Janowskich oraz w Bieszczadzkim i Magurskim Parku Narodowym. W Polsce (a także na Ukrainie) modliszka preferuje silnie nasłonecznione polany i pobrzeża borów sosnowych porośnięte wrzosowiskami lub murawami psammofilnymi. Do najpoważniejszych zagrożeń antropogenicznych należy niszczenie siedlisk wymaganych przez ten gatunek, a więc siedlisk otwartych (polany) w obrębie kompleksów leśnych i o charakterze ekotonowym. Gospodarka ludzka może przyczyniać się zarówno do wzbogacenia środowisk sprzyjających gatunkowi, jak i do ich redukowania; obecnie przeważa drugi rodzaj oddziaływania. Zagrożenie dla tego ciepłolubnego i stenotopowego gatunku stanowią ponadto naturalne, pojawiające się cyklicznie oscylacje klimatyczne (mroźne i bezśnieżne zimy, chłodna, wilgotna wiosna), które mogą w bardzo poważnym stopniu ograniczać jego liczebność.