Wizyta studyjna do Szwecji w ramach sieci SKANDULV

   W dniach 30.11.2014 r.– 14.12.2014 r. przedstawiciele Bieszczadzkiego i Magurskiego Parku Narodowego (łącznie 4 osoby) uczestniczyli w wizycie studyjnej do Szwecji, która zorganizowana została w ramach projektu „Ochrona ostoi karpackiej fauny puszczańskiej - korytarze migracyjne” nr KIK53.

   Trasa podróży biegła przez 4 państwa (Polska, Niemcy, Dania, Szwecja). Pierwszym punktem programu była wizyta w Stora Sjöfallet - Parku Narodowym na północy Szwecji utworzonym w 1909 r. w celu ochrony alpejskiego krajobrazu północnej części Gór Skandynawskich. W 1996 r. wraz z położonymi w pobliżu parkami narodowymi Sarek, Muddus i Padjelanta trafił na listę światowego dziedzictwa UNESCO jako obszar Laponia. Podczas wizyty studyjnej w Parku tym odbyły się spotkania prowadzone przez dr Thomasa Öberga w których udział wzięli pracownicy naukowi i edukacyjni Parku Narodowego jak również przedstawiciele lokalnej grupy etnicznej Samów. Uczestnicy wizyty studyjnej zapoznali się z systemem i sposobami ochrony przyrody w Szwecji w największym w Europie chronionym obszarze o powierzchni 5 232 km2, zapoznali się również z metodyką monitoringu przyrodniczego oraz ze sposobami przeciwdziałania konfliktom na linii człowiek - przyroda na obszarze Parku. Uczestnicy wizyty studyjnej wzięli udział w sesji terenowej z przejazdem do znajdującej się na terenie Parku hodowli reniferów. Hodowla liczy kilkadziesiąt tysięcy zwierząt i ma istotny wpływ na zasoby przyrodnicze Parku.

   W trakcie wizyty studyjnej odbyło się również spotkanie z dr Peterem Segerströmem bardzo znanym naukowcem pracującym na terenie Parków: Stora Sjöfallet, Sarek i Muddus. Podczas spotkania omawiane były zagadnienia dotyczące metod przeciwdziałania antropopresji i synantropizacji zwierząt. Dr Segerström zaprezentował wyniki swoich badań dotyczących spójności habitatów i omówione zostały problemy barier drogowych. Uczestnicy wizyty studyjnej przedstawili założenie, cele i wstępne wyniki projektu „Ochrona ostoi karpackiej fauny puszczańskiej - korytarze migracyjne”.

   Kilkudniowa wizyta w terenie oraz dyskusja z pracownikami parku, ośrodka edukacyjnego, przewodnikami turystycznymi oraz lokalną ludnością pozwoliła zapoznać się z miejscowymi problemami i poznać odmienne punkty widzenia poszczególnych grup interesu. Omówione zostały również podobieństwa łączące zagadnienia ochrony przyrody w warunkach nasilającej się antropopresji, która ma miejsce zarówno w północnej Szwcji jak i na ternie województwa podkarpackiego.

   Drugi punkt wizyty to Stacja Badań Terenowych w Grimsö (Grimsö Wildlife Research Station). Jest to największa w Europie stacja zajmująca się ekologią behawioralną, migracjami i przetrwaniem dużych ssaków i ptaków drapieżnych. Stacja należy do sieci Scandulv zajmującej się zarządzaniem populacjami drapieżników w krajach skandynawskich. Pracownicy Stacji wykonują pracę nie tylko na terenie Szwecji, ale jako uznani specjaliści wykonują zadania w projektach na całym świecie. Grimsö jest uznanym ośrodkiem szkolącym naukowców do pracy z gatunkami chronionymi i większość znanych badaczy stosujących metody klasycznej lub satelitarnej telemetrii zwierząt stawiała tam swoje pierwsze kroki. Stacja położona jest w rezerwacie Getapulien o powierzchni 995 ha. Rezerwat ten został wpisany na listę obietów Konwencji Ramsarskiej (Annotated Ramsar List of Wetlands of International Importance) co nadaje mu priorytetowy charakter w ochronie zasobów przyrodniczych terenów podmokłych. W trakcie wizyty w Grimsö uczestnicy wzięli udział w pracach terenowych przy odłowach rosomaków oraz w pracach terenowych przy stawianiu pułapek, które połączone były z objazdem gospodarstw rolnych w towarzystwie strażników leśnych odpowiedzialnych za monitoring szkód od gatunków chronionych. Omówiono praktyczne strony systemu odszkodowań i przeciwdziałania powstawaniu problemów na linii drapieżnik-hodowca.

    Ostatni dzień wizyty studyjnej przeznaczony został na spotkania z pracownikami stacji terenowej i omówienie ewentualnej współpracy. Odbyły się spotkania z dr Mikkaelem Akkesonem, głównym genetykiem stacji oraz prof. Petterem Kjellanderem specjalistą zajmującym się badaniami zwierząt kopytnych. W wyniku tych spotkań powstał plan wspólnego projektu dotyczącego badań zależności drapieżnik-ofiara na terenie Bieszczadzkiego Parku Narodowego. Przedstawiciele Bieszczadzkiego i Magurskiego Parku Narodowego podzielili się doświadczeniami zdobytymi podczas realizacji projektu "Ochrona ostoi fauny puszczańskiej - korytarze migracyjne", które okazały się bardzo pomocne ponieważ w Szwecji środkowej planowany jest podobny projekt.

    Podczas dwutygodniowej wizyty studyjnej pracownicy Parków zapoznali się z problemami migracji zwierząt (korytarzami migracyjnymi, barierami antropogenicznymi, etc.) oraz poznali system ochrony i zarządzania zasobami przyrody (w tym ssakami drapieżnymi) w Szwecji. Omówione również zostały możliwe formy współpracy, głównie z uwzględnieniem badań genetycznych po uzyskaniu dalszego finansowania. Łączna odległość pokonana podczas całej wizyty studyjnej wyniosła 6 902 km.

W rezerwacie Getapulien z...

Stacja badawcza w Grimso...

Budowa pułapki żywołownej na...

Wizyta w stacji badania...

W rezerwacie Getapulien z...

W trakcie wykładów w stacji...

Wizyta w muzeum parku Stora...

Wizyta w stacji badania...

Park Stora Sjofallet 1

Park Stora Sjofallet 2

Park Stora Sjofallet 3

Wizyta w Parku Narodowym...