Połonina Wetlińska

Lokalizacja: Brzegi Górne, gm. Lutowiska, powiat bieszczadzki  (początek)

Cel utworzenia: Unikatowe zbiorowiska roślinne pasma Połoniny Wetlińskiej. 

Wskazówki dojazdu samochodem/autobusem: Dojazd komunikacją publiczną tylko w sezonie letnim (VII-VIII) od strony Wetliny i Ustrzyk Górnych do Brzegów Górnych. Samochodem można dotrzeć zarówno od strony Ustrzyk Dolnych jak też Sanoka i Leska w stronę Wetliny i dalej do Brzegów Górnych – parking przy szosie głównej dobrze oznakowany.

Długość trasy/czas przejścia: 10km/6h

Infrastruktura turystyczna i oznaczenie ścieżki: Przy wyjściu na ścieżkę znajduje się płatny parking. Na szczycie Połoniny Wetlińskiej znajduje się schronisko górskie. Na trasie spotkamy również  deszczochrony, ławki. Ścieżka prowadzi wzdłuż górskiego szlaku turystycznego koloru czerwonego (dwa poziome paski białe i pasek koloru czerwonego pośrodku), a przystanki ścieżki przyrodniczej wyznaczone są w formie małych tablic umieszczonych na drewnianych słupkach z numerami kolejnych przystanków i symbolem ścieżki.

Opis trasy: Główny odcinek ścieżki ma swój początek na parkingu w Brzegach Górnych (przystanek nr 1) na którym omówiony jest m.in. układ pięter roślinno-klimatycznych w Bieszczadach. Przystanki nr 2 i 3 poświęcone są śladom jakie pozostawiła po sobie dawna gospodarka rolno-pasterska. Z kolei na przystanku nr 4 na wilgotnej i żyznej glebie rozwinęła się żyzna buczyna karpacka z czosnkiem niedźwiedzim. Na wysokości 1050 m n.p.m. znajduje się przystanek nr 5, który omawia roślinność dawniej użytkowanej łąki kośnej – carynki. Przystanek nr 6 poświęcony jest zagadnieniu górnej granicy lasu w aspekcie historycznym. Na przystanku nr 7 można zapoznać się z budową geologiczną bieszczadzkich połonin, zaś przy przystanku nr 8 znajduje się całoroczne schronisko górskie zwane popularnie „Chatką Puchatka”. Kolejne przystanki nr 9 i 10 poświęcone są aspektom botanicznym  - traworośla z trzcinnikiem leśnym oraz traworośla ze śmiałkiem darniowym. Na przystankach nr 11 i 12 można obserwować proces sukcesji roślinnej (głównie borówczysk) na rumowiskach skalnych (grechotach). Po dotarciu do Hnatowego Berda można zapoznać się z występującymi tu zaroślami połoninowymi (przystanek nr 13). Jaworzyna i buczyna ziołoroślowa są tematami, którym poświęcony jest przystanek nr 14. Kolejny przystanek (nr 15) znajduje się na Przełęczy Orłowicz, której historia sięga milionów lat, ponieważ powstała ona w wyniku długotrwałej erozji mniej odpornych na nią skał fliszu karpackiego. Następnie przystanki nr 16 i 17 poświęcone są dawnej gospodarce pasterskiej i widocznym po niej po dzień dzisiejszy śladom w przyrodzie. Schodząc niżej mijamy przystanek nr 18, przy którym występuje kwaśna buczyna z trzcinnikiem, a następnie przechodzimy przez skałę ostańcową oraz fragmenty starodrzewu w stanie rozkładu (przystanek nr 19). Zaś przy przystanku nr 20 występuje buczyna paprociowa z paprotnikiem kolczystym, wietlicą samiczą oraz paprotnicą kruchą. Na kolejnych przystankach poznajemy bardzo różnorodne w składzie gatunkowym drzewostany: świerczyny (przystanek nr 21), buczynę z popastwiskowymi formami drzew (przystanek nr 22) oraz olszynę porolną (przystanek nr 23). Ostatni przystanek nr 24 znajduje się przy granicy Bieszczadzkiego Parku Narodowego.

Ciekawostka: Symbolem ścieżki jest pełnik europejski, który jest rzadko występującą w Polsce rośliną z rodziny jaskrowatych. Jest to roślina wieloletnia dorastająca do wysokości 35 cm, na szczycie łodygi znajduje się jeden kulisty kwiat koloru żółtego o średnicy 3 cm. Zakwita w czerwcu i lipcu, gdzie można ją spotkać m.in. przy szlaku prowadzącym z Przełęczy Wyżnej na Połoninę Wetlińską (powyżej górnej granicy lasu). Podlega ścisłej ochronie gatunkowej.

Informacja: Ścieżka prowadzi przez całą Połoninę Wetlińską. Jest to teren górski, trasa jest trudna.  Różnica poziomów wynosi ok.  550 metrów. Ścieżkę pod kątem obserwowania bogactwa świata przyrodniczego najlepiej odwiedzać od wiosny do jesieni.

Fot. M.Jedynak, K.Staszewski