ŁOŚ EUROPEJSKI Alces alces

Łoś to największy współcześnie żyjący gatunek ssaka kopytnego z rodziny jeleniowatych, wyróżniający się charakterystycznym porożem i wyjątkowo długimi kończynami. Występujący w Polsce podgatunek – łoś europejski – jest największą żyjącą w Polsce zwierzyną łowną. Łatwo przystosowuje się do warunków środowiska i chociaż najchętniej bytuje w lasach naturalnych, to obecnie coraz częściej spotyka się go w lasach zagospodarowanych, nawet w pobliżu okolic silnie zaludnionych.

Liczebność
Łoś w czasach nowożytnych został wytępiony w Europie Zachodniej, a w ostatnim stuleciu także w Polsce był dwukrotnie doprowadzony do stanu krytycznego. Dziś osiąga w naszym kraju zachodni kres swojego zasięgu, utrzymując się w regenerujących się po nadmiernym pozyskaniu populacjach. W Polsce łoś występuje najliczniej w północno-wschodniej części kraju. W podkarpackich lasach szacuje się, że jest 340 łosi. Na obszarze 53 4818 ha objętych projektem bytuje zaledwie kilka osobników.

Opis gatunku

• Masa ciała: 250–500 kg
• Długość ciała: 2,4–3,2 m
• Wysokość w kłębie: 1,5–2,3 m
• Rozpiętość poroża: do 2 m
• Dymorfizm płciowy: wyraźnie zaznaczony, samice mniejsze od samców, poroże tylko u samców
• Odżywianie: roślinożerca
• Tryb życia: samotniczy/małe grupy
• Długość życia: 20–25 lat

Biologia i ekologia
Bukowisko odbywa się od września do pierwszej połowy października. Odgłosy godowe łosi nie są tak efektowne jak u jeleni. Nie gromadzą haremu. Okres trwania rui u samicy wynosi około 7 dni. Cielaki łosia, dość często są to bliźnięta, rodzą się od maja do początku czerwca. Łoś żywi się ok. 250 gatunkami roślin. Latem zjada przede wszystkim liście i pędy, zimą zaś pąki i czubki młodych drzewek oraz korę drzew i krzewów. Byki mają imponujące poroże w kształcie łopat. To element obronny, odstraszający, ale także przyciągający samice. Łopaty pojawiają się u samców ok. 5 roku życia. W populacji polskiej nie mamy łopataczy (lub bardzo rzadko), a jedynie półłopatacze i badylarze. Łosie zrzucają poroże po okresie godowym. Dietę uzupełnia roślinność wodna i błotna. Łoś ma doskonały węch, dobry słuch i nieco gorszy wzrok. Rośliny zanurzone w wodzie odnajduje za pomocą zmysłu dotyku. Niezwykle długie nogi dobrze służą łosiom do brodzenia w błocie, wodzie lub śniegu oraz do przekraczania przeszkód terenowych. Łosie są doskonałymi pływakami. Woda jest preferowanym przez łosia elementem środowiska. Żerując na zanurzonej roślinności wodnej nurkują do 5 m przez około 30–50 sekund. Łosie poruszają się inochodem, jak koń. Z reguły chodzi powoli, ale może rozwinąć prędkość w kłusie do 30 km/h. Okresy maksymalnej aktywności łosi przypadają na brzask i zmierzch. W dni bardzo wietrzne łosie nie są aktywne i często pozostają w legowiskach. W swoich ulubionych ostojach o obfitej bazie żerowej i przy dostatku wody łosie są na ogół mało ruchliwe.

Ochrona i zagrożenia
Łoś jest zwierzęciem typowo leśnym. Najgroźniejszym naturalnym wrogiem łosia jest wilk, pożerając najsłabsze łoszaki i stare osobniki. Wilki potrafią upolować nawet dorodnego byka.

Prawo międzynarodowe

• Konwencja Berneńska – Załącznik II

Prawo krajowe

• całoroczny okres ochronny

Kategoria zagrożenia IUCN

• Czerwona lista IUCN – LC (ang. least concern)

łos, fot. Wojsyl/Wiki

Tropy łosia, fot....