DZIK EUROAZJATYCKI Sus scrofa                                                                                              

Dzik jest jedynym przedstawicielem dziko żyjących świniowatych w Europie i jest popularnym zwierzęciem łownym. Jest przodkiem świni domowej.

Liczebność
Dzik dzięki swej plastyczności ekologicznej jest jednym z najważniejszych i najliczniejszych dużych ssaków naszej strefy klimatycznej. W Polsce jest pospolity w całym kraju. Na podstawie szacunków wykonywanych corocznie przez jednostki Lasów Państwowych, na obszarze 53 4818 ha objętych projektem żyje prawie 3000 dzików.

Opis gatunku

• Masa ciała: 54–130 kg
• Długość ciała: 90–200 cm
• Wysokość w kłębie: 55–110 cm
• Dymorfizm płciowy: samiec większy, widoczny oręż u samców
• Odżywianie: wszystkożerca
• Długość życia: 20–25 lat
• Tryb życia: żyje w stadach

Biologia i ekologia
Dzik zasiedla głównie obszary o dużej lesistości, ponieważ w lasach znajduje pokarm oraz schronienie. Najodpowiedniejsze warunki dla dzików stwarzają większe lasy liściaste (dąb, buk), mieszane lub iglaste przeplatane młodnikami iglastymi. Mokradła, bagna i podmokłe łąki są ulubione przez dziki. Enklawy łąk śródleśnych i pola uprawne w pobliżu lasu stanowią dla dzików istotny warunek do bytowania. Dziki są zwierzyną gromadną, żyją w watahach, którym przewodzi stara samica. W watasze obowiązuje określony porządek. Za prowadzącą lochą idą zwykle warchlaki, a dalej przelatki, wycinki i jałowe lochy. Samica dzika nazywana jest lochą, samiec odyńcem, młode warchlakami a najmłodszy dzik o charakterystycznym paskowym umaszczeniu – pasiakiem. Głównym pożywieniem dzika są trawy, zioła, krzewy, liście, korzenie, owoce leśne (żołędzie i bukiew), jagody, grzyby, oraz żyjące w ściółce leśnej wszelkiego rodzaju robaki, larwy i chrząszcze. Ruja (huczka) dzików odbywa się w końcu listopada, w grudniu, a nawet w styczniu. Dziki żerują w nocy. W dzień pozostający w swoich barłogach, które robią sobie w gęstwinach leśnych (młodnikach świerkowych, sosnowych i maliniakach) lub w szuwarach w miejscach podmokłych. Latem dziki wyszukują sobie legowiska także w zbożu, kukurydzy lub innych wysokich uprawach.

Ochrona i zagrożenia
Na dziki polują między innymi wilki, rysie i niedźwiedzie, które są ich naturalnymi wrogami. W związku ze znacznym wzrostem populacji dzika w Polsce obecnie obowiązujące prawo łowieckie pozwala na prowadzenie polowań na odyńce, wycinki, przelatki i warchlaki przez cały rok jedynie lochy są objęte ochroną sezonową – w terminie 16.01.–14.08. Wyjątkiem od tej reguły były okresy: od 1 stycznia 2015 r. do dnia 31 grudnia 2016 r. gdzie na terenie województwa podlaskiego można było polować na samice dzika przez cały rok a na terenie pozostałych województw – od dnia 1 stycznia 2015 r. do dnia 15 lutego 2016 r. oraz od dnia 15 maja 2016 r. do dnia 31 grudnia 2016 r.

Kategoria zagrożenia IUCN

• Czerwona lista gatunków zagrożonych IUCN: LC (ang. least concern)

Dzik, fot. Zenon Wojtas

Dzik, fot. Zenon Wojtas

Dzik, fot. Zenon Wojtas