Jemioła - pasożyt czy lek?

W okresie świąt Bożego Narodzenia oprócz choinki nasze domy często zdobi jemioła. Zawieszona u sufitu ma przynosić miłość i szczęście. Skąd wziął się ten zwyczaj?

Tysiące lat temu druidzi uważali jemiołę za roślinę magiczną i wykorzystywali ja do leczenia wielu schorzeń. Szczególną moc miała mieć jemioła ścięta w noc przesilenia zimowego, czyli właśnie tuż przed obchodzonymi przez chrześcijan świętami Bożego Narodzenia.

W Polsce występuje jeden gatunek jemioły – jemioła biała lub pospolita. Jest ona półpasożytem, to znaczy, że z drzewa, na którym rośnie pobiera tylko wodę z solami mineralnymi. Resztę związków potrzebnych do życia wytwarza sama, gdyż jej liście zawierają chlorofil i prowadzi ona aktywną fotosyntezę. Roślina ta uważana jest przez niektórych za szkodliwą dla drzew, na których rośnie.

Może powodować ich usychanie, szczególnie, jeśli występuje w większej ilości na pojedynczym drzewie. Inni twierdzą, że jemioła nie wyrządza drzewom krzywdy a niekiedy może być dla nich pomocna. Ciekawej obserwacji dokonali amerykańscy biolodzy. Zauważyli oni, że owoce pewnego gatunku jemioły rosnącego na cisach w Arizonie przyciągają ptaki, które zjadając owoce jemioły, a przy okazji cisu przyczyniają się do ich rozsiewania. W rejonach, gdzie rosła jemioła występowało też więcej młodych cisów.

Liście i młode gałązki jemioły używane są od dawna przez zielarzy. Ziele to zawiera wiele substancji, które są aktywne biologicznie. Co ciekawe, właśnie jemioła zbierana zimą zawiera najwięcej substancji mogących uchodzić za lecznicze. Obecnie dostępnych jest wiele preparatów zawierających wyciągi z jemioły. Uważa się, że pomagają one w problemach z oddychaniem i z układem krążenia, na przykład obniżają ciśnienie. Używa się ich także jako preparatów moczopędnych i w leczeniu miażdżycy. W większych ilościach preparaty z jemioły mogą być toksyczne, należy więc stosować je z umiarem.

Wyciągi z jemioły używane są także w leczeniu raka. Uważa się, że mogą one zwiększać szanse przeżycia i podnoszą jakość życia pacjentów. Na temat działania substancji zawartych w jemiole na komórki ludzkie powstało już ponad 700 prac naukowych. Wiele z nich wskazuje, że substancje te wykazują efekt przeciwnowotworowy oraz mobilizują komórki układu immunologicznego pacjentów. Brak jednak niezbitych dowodów w tej materii.