Dzień Natury 2000

Natura 2000 jest formą odmienną od pozostałych obszarowych form ochrony przyrody. Na jej terenie można robić wszystko, co nie szkodzi konkretnym siedliskom i gatunkom. Tu nie ma schematów, obowiązuje jedna zasada – nie szkodzić.

W Polsce od roku 2004 obszary NATURA 2000 stanowią prawną formę ochrony przyrody, podobnie jak parki narodowe, rezerwaty przyrody czy też obszary chronionego krajobrazu. Systematyczne włączanie poszczególnych obszarów chronionych do sieci NATURA 2000 rozpoczęto w roku 1992, po przyjęciu przez państwa członkowskie Unii Europejskiej aktu prawnego nazwanego Dyrektywą Siedliskową. Jednak już w 1979 r. przyjęto Dyrektywę w sprawie ochrony dzikich ptaków, która zobowiązała państwa członkowskie Unii Europejskiej do wyznaczenia ich ostoi na podstawie listy gatunków ptaków wymienionych w odpowiednich załącznikach. Co ważne, obszary włączone do sieci NATURA 2000 mogą obejmować fragmenty lub całość terenów podlegających już innym formom ochrony, przykładowo jako parki narodowe lub krajobrazowe – ale ich nie zastępują.

Aktualnie na terenie województwa podkarpackiego sieć Natura 2000 obejmuje:
- 7 obszarów specjalnej ochrony ptaków (OSO) o łącznej powierzchni 396 257,68 ha;
- 55 obszary mające znaczenie dla Wspólnoty (OZW) o łącznej powierzchni 241 887,13 ha – są to projektowane specjalne obszary ochrony siedlisk;
- 1 obszar będący zarówno obszarem ptasim i obszarem mającym znaczenie dla Wspólnoty o powierzchni 111 519,44 ha.

Obecnie na terenie Unii Europejskiej, zarówno na lądzie, jak i na morzu znajduje się ponad 27 000 obszarów Natura 2000 ustanowionych we wszystkich dwudziestu siedmiu państwach członkowskich na podobnych zasadach. Natura 2000 zajmuje prawie osiemnaście procent powierzchni Unii Europejskiej w dziewięciu regionach biogeograficznych, a jej celem jest zapewnienie długoterminowego przetrwania najcenniejszych europejskich gatunków roślin, zwierząt oraz siedlisk przyrodniczych wymienionych w załącznikach do ww. dyrektyw (przedmiotów ochrony na poszczególnych obszarach). Warto podkreślić, że poza ściśle rozumianymi miejscami występowania przedmiotów ochrony, kluczowe staje się objęcie ochroną także terenów np. żerowania, czy migracji gatunków. To właśnie czyni sieć Natura 2000 prawdziwą siecią obszarów – łączność ekologiczna, a nie izolacja.

Wszystkiego najlepszego z okazji Dnia Natury 2000!

Fot. A.Krzykwa, M.Sebastianka