110 Zjazd Polskiego Towarzystwa Leśnego odbędzie się na Podkarpaciu

W dniach 15-17 września w Polańczyku obradował będzie 110 Zjazd Polskiego Towarzystwa Leśnego, podczas którego odbędzie się sesja naukowa na temat „Leśnictwo Bieszczadów, wczoraj, dziś jutro”. Delegaci wezmą też w tradycyjnych wyjazdach zawodnych na terenie nadleśnictw: Bircza, Cisna, Komańcza, Lutowiska, Stuposiany. Liczna grupa leśników wybierze się też do Lwowa, który jest kolebką Towarzystwa.

W sesji referatowej przewidziano wystąpienia naukowców i leśników praktyków na tematy związane z historią leśnictwa w Bieszczadach, ochroną przyrody oraz prowadzeniem zrównoważonej gospodarki leśnej na obszarach cennych przyrodniczo. Wśród referujących będą m.in.: prof. Zbigniew Głowaciński, prof. Andrzej Grzywacz, prof. Krystyna Przybylska i Stanisław Zięba. Prezentacje tematyczne wygłoszą też osoby z naszego regionu: Maciej Augustyn, Edward Balwierczak, Stanisław Kucharzyk, Maria Marciniak, Marek Marecki, Edward Marszałek, Tomasz Winnicki i Wojomir Wojciechowski. Teksty wystąpień, opublikowane w specjalnym zeszycie, będą stanowić cenne źródło wiedzy o leśnictwie na obszarze polskich Bieszczadów.

- Ogólnopolski zjazd Towarzystwa gości na naszym terenie średnio raz na dwadzieścia lat – zastrzega Edward Balwierczak, dyrektor RDLP w Krośnie. – Ponieważ Bieszczady są magnesem przyciągającym wiele leśnych osobistości, chcemy wykorzystać ten fakt do dobrej promocji regionu i podkarpackiego leśnictwa.

Spotkanie będzie okazją do przypomnienia historii i tradycji podkarpackiego leśnictwa, nie tylko podczas sesji naukowej, albowiem w trakcie objazdów terenowych przewidywane są do zwiedzania na trasach elementy kulturowe jak: zamek w Krasiczynie, gdzie po wojnie mieściło się Technikum Leśne, miejsca pamięci pomordowanych leśników. Część uczestników weźmie udział przejeździe Bieszczadzką Kolejką Leśną i otwarciu polsko-słowackiej ścieżki przyrodniczej Solinka-Udava. Uczestnicy wyjazdu do Lwowa odwiedzą groby założycieli Towarzystwa: Henryka Strzeleckiego i Emila Hołówkiewicza. Udział w zjeździe zapowiedziało ponad 250 osób z całego kraju.

Z dziejów Polskiego Towarzystwa Leśnego

Już w 1877 roku Strzelecki podjął działania na rzecz utworzenia legalnie działającej organizacji reprezentującej silne już wówczas środowisko leśników i właścicieli lasów. Dość szybko doprowadził do zatwierdzenia statutu Galicyjskiego Towarzystwa Leśnego przez Namiestnictwo we Lwowie. Po kilku latach starań organizacyjnych 29 maja 1882 roku odbyło się zebranie 15 członków założycieli, którzy poszerzyli istniejący już komitet wykonawczy, rozpoczynając ożywioną działalność na wielu polach. Dwa dni później rozesłano do znaczniejszych leśników w całej Galicji statut wraz z zaproszeniem do udziału w pracach Towarzystwa i prośbą o „zajęcie się zjednaniem towarzystwu zwolenników i czynnych członków w miejscu swego pobytu”. W ciągu dwóch miesięcy do GTL zapisało się 338 członków.

Ich pierwsze walne zgromadzenie odbyło się we Lwowie 3 września 1882 roku, zaś jego uczestnicy zwiedzili również wówczas obywającą się w Przemyślu wystawę rolniczo-przemysłową. Walne zgromadzenie wybrało też władze, prezesem został hr. Roman Potocki, ordynat w Łańcucie, zaś Henryk Strzelecki w uznaniu zasług został pierwszym honorowym członkiem organizacji.
Funkcje prezesów towarzystwa każdorazowo powierzano właścicielom ziemskim upowszechniającym nowoczesne formy gospodarowania w lasach - Roman Potocki pełnił ją aż do 1895 roku. Wśród członków GTL z tego okresu znajdujemy setki nazwisk leśniczych i gajowych, ale również takie osobistości jak: Adam ks. Sapieha z Krasiczyna, Józef ks. Sapieha z Oleszyc, hr. Janusz Tyszkiewicz z Kolbuszowej, Witołd ks. Czartoryski z Pełkiń koło Sieniawy, hr. August Krasicki z Leska. Noszenie blachy Galicyjskiego Towarzystwa Leśnego stawało się wówczas rzeczywistym powodem do dumy.

Działacze tej organizacji podejmowali szereg działań na rzecz poprawy poziomu gospodarowania w lasach Galicji. To za ich sprawą dokonano wielkiej akcji zalesienia lotnych pasków na wylesionych wówczas obszarach obecnej Puszczy Sandomierskiej. Żądano też wprowadzenia rygorów w gospodarce leśnej, nagradzano dobre gospodarowanie, np. w 1898 roku dwaj włościanie, właściciele lasów w mieleckim, otrzymali nagrody za zalesianie lotnych wydm śródlądowych, które końcem XIX wieku stanowiły spory problem na terenie Podkarpacia.

GTL podjęło ożywioną działalność wydawniczą, zwłaszcza jeśli chodzi o podręczniki leśnictwa. Wznowiono też druk „Sylwana” - periodyku o treściach leśnych, który ukazywał się w Warszawie od 1820 roku i został zawieszony po powstaniu listopadowym. Powołano też Fundację im. Strzeleckiego, która udzielała stypendiów kształcącej się młodzieży i finansowała wydawnictwa leśne.

Drugi zjazd GTL w 1884 roku obradował w Przemyślu przy udziale 112 delegatów i leśników czeskich jako gości. Uczestnicy zwiedzili wówczas lasy krasiczyńskie na zaproszenie księcia Adama Sapiehy, powstańca styczniowego, wielkiego patrioty, który wówczas otrzymał godność członka honorowego Towarzystwa.

W 1890 roku doroczny zjazd Towarzystwa obradował w Rzeszowie, a jego program obejmował również wycieczkę zawodową do lasów łańcuckich. Lasy ordynacji były wzorowo zagospodarowane, zaś służba leśna zorganizowana na wzór wojskowy stanowiła wówczas wzór do naśladowania dla innych. Na jednej z archiwalnych fotografii widać obsadę ówczesnego leśnictwa Zerwanka w Ordynacji Potockich. Zwraca uwagę fakt, że na obszarze, którym zarządzają dziś dwie osoby, zatrudniano wówczas aż dziewięciu mundurowych.

W tymże roku Towarzystwo urządziło stoisko na wystawie w Wiedniu, gdzie zostało uhonorowane srebrnym medalem „ w uznaniu zasług około rozwoju literatury leśnej w języku polskim”.

W 2010 roku Polskie Towarzystwo Leśne, jako następca prawny GTL, obchodzi 128. rocznicę swego istnienia.