Czy czosnek niedźwiedzi jest pod ochroną?

Czosnek niedźwiedzi Allium ursinum, inaczej czosnek cygański, cebula czarownic jest gatunkiem z podrodziny czosnkowatych z rodziny amarylkowatych. Rośnie na dziko na terenie Europy, Azji Mniejszej i Kaukazu. W Polsce można go spotkać głównie w Karpatach, Sudetach, na Pogórzu i w Kotlinie Sandomierskiej. Rzadziej występuje na niżu.

Do 2014 r. czosnek niedźwiedzi był objęty ochroną ścisłą. Aktualnie wg Rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 9 października 2014 r. w sprawie ochrony gatunkowej roślin jest zaliczany do gatunków roślin objętych ochroną częściową, które mogą być pozyskiwane. Sposobem jego pozyskiwania jest: „Zbiór ręczny z licznych populacji, wyłącznie na obszarze województw: śląskiego, małopolskiego i podkarpackiego. Należy zostawić nie mniej niż 75% populacji. Nie należy uszkadzać części podziemnych.” (Dz.U. 2014 poz. 1409)

Czosnek niedźwiedzi ma wszystkie właściwości czosnku pospolitego. Jednak przewyższa go pod względem zawartości pewnych substancji, przede wszystkim związków siarki, które pozytywnie wpływają na układ sercowo-naczyniowy, pokarmowy, a także pomagają zwalczać wirusy i bakterie. Związki siarki są skuteczne w leczeniu schorzeń reumatycznych oraz mają właściwości odtruwające. Czosnek niedźwiedzi jest ważnym składnikiem diety dla osób które chcą zadbać o kondycję skóry, włosów i paznokci ponieważ siarka jest podstawowym składnikiem keratyny oraz kolagenu.

Czosnek niedźwiedzi, podobnie jak inne dzikie gatunki z tego rodzaju, może być wykorzystywany tak samo, jak ogrodowy czosnek. Jego łagodny, słodkawy i lekko czosnkowy aromat nadaje świeżości wielu potrawom. Warto zaopatrzyć się w młode, okazałe liście czosnku niedźwiedziego, ponieważ jest to świetny składnik do wiosennych sałatek. W okresie wczesnowiosennym liście czosnku niedźwiedziego są delikatne i aromatyczne, później stają się twarde i łykowate. Czosnek niedźwiedzi buduje smak zup, można przygotować z niego również domowe pesto. Nierzadko spotyka się także wyroby regionalne, którym unikalnego aromatu nadaje właśnie czosnek niedźwiedzi. Są to na przykład, sery, twarogi, a nawet nalewka (wytwarza się ją z cebul niedźwiedziego czosnku).

Źródło: Poradnik Zdrowie, Onet, Rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 9 października 2014 r. w sprawie ochrony gatunkowej roślin

Fot. M.Pociask